VOORBLAD - INLEIDING - 1400-1700 - 1700-1900 - ERFGOED - PERSOONLIJK - WEBLINKS
Erfgoed | Piet Heyn's geboortehuis terug naar het erfgoed-overzicht    


De Piet Heynstraat heette toen Piet Heyn op 27 November 1577 tijdens de 80-jarige oorlog geboren werd nog Kerkhofsteeg naar het naastgelegen kerkhof, dat bij de Sint Antoniskapel behoorde. Sinds 1870 heet dit smalle straatje de Piet Heynstraat.

Het 'geboortehuis' van Piet Heyn in deze straat 6 dateert uit 1871 volgens de gevelsteen.

Historisch Delfshaven: Piet Heyn gedenkhuis

Het orginele pand werd omstreeks 1820 afgebroken en de grond werd gebruikt als mestvaalt. Van de geboorteplaats van de beroemde zeeheld was niet meer over dan een stinkende plek om huishoudelijk afval te storten. Behalve de afvalstort lagen er ook skeletten onder het wegdek van deze straat, omdat zich hier in de Middeleeuwen het eerder genoemde kerkhof bevond van het havenstadje. De graven zijn grotendeels geruimd, maar er bevinden zich nog steeds skeletten in de bodem van dit deel van Delfshaven.

B. Bakkers, een timmerman, kocht het lapje grond, dat slechts enkele vierkante meters groot was, op de vooravond van de feestdag van 17 oktober 1870, de dag dat het standbeeld van Piet Heyn door koning Willem III onthuld zou worden. Bakkers betaalde negenhonderd gulden voor de grond en wilde ter nagedachtenis aan de geboorteplek van Heyn een huis in Oudhollandse stijl nabouwen. Hij raadpleegde de oud-gemeentearchitect Van der Wilde, die in 1852 metingen had verricht op de plek waar ooit het oorspronkelijke huis van de familie Heyn had gestaan.
Historisch Delfshaven: Piet's geboortehuis? De sporen van de bindlaag en het dak waren dertig jaar na de sloop nog duidelijk te zien. Bovendien had Van der Wilde naspeuring verricht bij de vroegere bewoners van het huisje en omwonende buurtbewoners. Deze informatie verwerkte hij in een bouwtekening. Deze tekening fungeerde als basis voor het nieuw te bouwen 'geboortehuis' van Piet Heyn.

links: Het geboortehuis volgens een tekening van J.F. van der Wilde, etser/graveur, 1873, uit het gemeentearchief.
Een interpretatie die nogal verschilt van de reconstructie...

In de gevel zijn twee gedenkstenen verwerkt. Links is een marmeren steen te zien waarop staat: luitenant-admiraal Pieter Pieterszoon Heyn 27-11-1577. Rechts is op een steen te lezen: Bernardus Bakkers Bz, oud zeven jaar 08-03-1871. Op het huisje prijkt ook het wapen van Piet Heyn.

De tekst op het ANWB-bordje omschrijft zijn wapenschild met de woorden: 'zijn wapen toont een piet op een heining'. Een vooruitstekende drakenkop helemaal boven in de gevel van het huis verwijst naar het schip "De groene draak", waarmee het stoffelijk overschot van Piet Heyn naar Holland werd overgebracht.

Pieter Pieterszoon Heyn werd op 27 november 1577 geboren in een klein huisje in de Kerkstraat, ook wel 'Kerkhofsteeg' en tegenwoordig Piet Heynstraat geheten. Zijn ouders waren arm en de familie Heyn moest elke cent driemaal omdraaien. Vader Pieter Heyn werkte als visser op de haringvloot van Delfshaven. Met zijn karige loon moest hij zijn gezin, bestaande uit vrouw en drie kinderen, zien te onderhouden. De moeder van Piet Heyn wilde dat haar zoon, in tegenstelling tot zijn vader, een veilige baan aan de wal zocht. Desondanks ging hij tegen de zin van zijn moeder met zijn vader mee naar zee. De jonge Heyn had weinig geluk en werd gevangen genomen door de Spanjaarden. Hij werkte zo'n vier jaar als galeislaaf.
Na zijn vrijlating koos hij opnieuw voor het zeegat en werkte hij als schipper op de koopvaardij.
Wederom werd hij gevangen genomen door de Spanjaarden. Na de slag bij Nieuwpoort werd hij samen met andere gevangenen vrijgelaten.
Heyn werd vervolgens schipper voor eigen rekening en zette koers richting Middellandse Zee.
Als particulier schipper verdiende hij een aanzienlijk vermogen, zelfs zo veel dat hij de gemeente Delft grote sommen geld leende.
Piet Heyn

Hij trad in 1623 in dienst van de West-Indische Compagnie (WIC). De WIC had bijzondere interesse in de Portugese bezittingen in Brazilië. Heyn veroverde als gezaghebber van de WIC San Salvador in Brazilië.

In 1626 werd hij als admiraal van een grote vloot naar de Caribische Zee gezonden om met de daar aanwezige scheepsmacht van Boudewijn Hendrikszoon een Spaanse zilvervloot te veroveren. Piet Heyn kon de schepen van de inmiddels overleden Hendrikszoon niet traceren en voldeed niet aan zijn opdracht. Maar op zijn speurtocht naar de vloot van Hendrikszoon haalde hij in 1627 in de erepenning Piet HeynAllerheiligenbaai een aanzienlijke buit binnen.

Het bekendste wapenfeit uit de loopbaan van Heyn is de verovering van de Spaanse zilvervloot bij en in de baai van Matanzas op 6 en 7 september 1628. De oorlogsbuit die hij veroverde op generaal Benevides, bestond uit twaalf miljoen gulden. Voor die tijd een immens vermogen. Er werd dan ook een speciale erepenning voor Piet Heyn geslagen.

De stad Rotterdam verkeerde in een feeststemming. Uit kerkelijke rekeningen bleek dat aan pek tonnen voor het branden van vreugdevuren achttien gulden was betaald. Ook van het 'beluijen van de kerkklokken over de victorie van de Silveren vloot' bestaat een rekening van drie gulden.

kaart Zilvervloot

De roem van Piet Heyn als uitstekend strateeg en tacticus snelde hem vooruit. Bovendien had hij de naam een krachtige en rechtvaardige leider te zijn van wie een groot enthousiasme uitging. Voor Prins Maurits en de Staten van Holland en West-Friesland was hij dé man om als buitenstaander de marine te vernieuwen. In 1629 werd hij als luitenant-admiraal van Holland en West-Friesland aangesteld. De nieuwe bevelhebber was slechts enkele maanden in functie toen hij sneuvelde in een gevecht tegen de Duinkerkse kapers (met Spaanse kaperbrieven) bij de 'Vlaamsche Banken'. Die slag werd overigens wél gewonnen. De roemrijke loopbaan van Pieter Pieterszoon Heyn eindigde abrupt op 20 juni 1629.

Piet Heyn werd 51 jaar. Hij werd op 4 juli in de Oude Kerk in Delft begraven. Zijn tombe in de Oude kerk te Delft is het werk van Pieter de Keyser. Pieter Pieterszoon Heyn is niet vergeten. Zijn heldendaden blijven voortleven, vooral in liederen op de tribunes van de voetbalstadions.


Hieronder de Piet Heynstraat gezien vanaf de sluismuur naast de in 1873 gebouwde Piet Heynsbrug.

Historisch Delfshaven: Piet Heynstraat

Piet Heyn heeft uiteraard ook een standbeeld.


legal disclaimer terug naar het erfgoed-overzicht
TOP

©   J.G. Smits Delfshaven 2003