aantekeningen over gepassioneerd vrijwilligerschap en bestuurlijke lethargie
omscholing
In 1998 werkte ik nog bij V&D als "Chef
Display & Promotion". Dat heette eerder
chefetaleur, met daaraan later gekoppeld de visual
merchandising. Een mooi en creatief beroep, vond
ik. Maar hoe gaat dat: op het ene moment ben je
nog onmisbaar en weet men niet wat men zonder je
moeten en het volgende moment weet men dat blijkbaar
wel. Bedrijfspolitiek heet dat.
Dus ik moest mij oriënteren op een functie
buiten het bedrijf waar ik toen al 22 jaar werkzaam
was. Na de nodige probeersels kreeg ik de tip van
een consulente bij Start Outplacement om me eens
op het maken van websites te richten. Ik had, sinds
ik noodgedwongen op een pc moest werken om mijn
sollicitatiebrieven
te kunnen schrijven, steeds meer aardigheid gekregen
met het werken op die tot dan toe verfoeide computer.
Dat ding waar op verjaardagen altijd over werd gepraat
alsof er niets anders meer was!
Dat leidde tot een deels door mijzelf betaalde opleiding
tot "web-editor" via het zwaar gesubsidieerde
Computerij. Het was een interessante maar inhoudelijk
nogal magere opleiding. Veel zelf uitzoeken en oefenen
was hier geboden. Dus zocht ik een onderwerp om
een website over te maken. Nu heb ik geen katten
dus dat viel af. :) Ik woon vlak bij de Schiedamseweg,
een lange winkelstraat in Rotterdam West. Op een
braderie, we hebben het nog over 1998, liep ik langs
een promotiestand van de Vrienden van 'De Delft'. Het betrof
een stichting die zich ten doel stelde een 18e eeuws
linieschip na te bouwen, net als eerder was gedaan
in Lelystad met het VOC schip Batavia. Het plan
was zelfs om dat in "mijn" Delfshaven
te doen: een groot en imposant zeilschip vlak om
de hoek! Ik was hogelijk verbaasd dat zoiets echt
mogelijk was in het zakelijke Rotterdam.
eerste
website
Bij het "aanmonsterpakket" zat een prachtige
poster van het door G.J. Voois gebouwde model van
het schip. Oude zeilschepen en piraten verhalen
maken in de meeste mannen het gevoel voor avontuur
wakker dus de inspiratie was er. Met de afbeeldingen
en de informatie uit de folder kon ik een mooie
website in elkaar zetten. [hier geparkeerd] De Stichting had zelf een website
maar de bouwer ervan had niet voldoende tijd en
kreeg te weinig ondersteuning om de informatie actueel
te houden. Toen Margreet Andrea, medewerkster van
architect en kwartiermeester voor 'De Delft' Wim
van Es, in 2001 mijn website onder ogen kreeg werd aan mij
gevraagd een nieuwe website te ontwerpen en vooral
ook up to date te houden.
...en zo werd ik vrijwilliger bij Scheepswerf 'De
Delft'...
stichting
Mijn ervaring met stichtingen en vrijwilligers organisaties
is dat er al snel een verstikkende bureaucratie
de kop op steekt. Alles gaat moeizaam en overal
moet over vergaderd worden. Zelden is er sprake
van slagvaardigheid bij stichtingen. Zo ook deze.
Iets voor elkaar proberen te krijgen voelt als lopen
door dikke bagger. Goede ideeën komen zelden
door de diverse vergaderingen heen en gaan roemloos
ten onder.
Het lijkt wel of de bestuurders leven
om te vergaderen. Ik ben meer van: niet zeiken maar
even allemaal de mouwen opstropen en de schouders
eronder.
Herhaaldelijk had ik dus onenigheid met het "hoofd
marketing" die als mijn aanspreekpunt fungeerde,
over de gebrekkige aanlevering van informatie in
tekst en fotomateriaal, en het niet of te laat reageren
op mijn vragen en suggesties wat betreft het internet
als marketing instrument. Als zodanig "leefde"
het internet en de website er niet en eigenlijk
nog steeds niet. Nog altijd bedenkt men niet dat
raadzaam is mij bij evenementen te betrekken of
me er in ieder geval mat voldoende documentatie
over te informeren. Ook de mogelijk om via het internet
snel te communiceren met de doelgroep en daarmee
de zo broodnodige betrokkenheid te vergroten wordt
niet begrepen en benut. En dat is toch wel een misser!
Ook het bestuur van stichtingen lijkt altijd te
bestaan uit mensen die het leuk vinden zo'n baantje
te hebben maar er geen tijd in wensen te steken.
Ook van het bestuur van deze stichting heb ik geen
hoge pet op! Al geef ik toe dat dit slechts een
indruk is en ik me hierin kan vergissen. Mijn contact
met deze leiding is minimaal. Maar zegt dat ook
niet iets over de inzet? Overigens bestaat dit bestuur
uit zakenmensen met een eigen bedrijf die 'De Delft'
er pro deo bij doen, zo heb ik begrepen. Gezien
de economie op dit moment is het natuurlijk niet
onmogelijk dat hun "vrijwilligerswerk"
er enigszins bij in schiet...
enthousiaste
vrijwilligers
Vrijwilligers zijn de ruggengraat van dit project
vanaf het prille begin. Vanuit pure hobby of betrokkenheid
met scheepvaart of historie werken vele vrijwilligers
met grote inzet en enthousiasme aan de bouw van
dit schip.
Vrijwilligers zijn
eigenzinnig en soms lastig te "sturen"
maar altijd betrokken. Veel vrijwilligers
zijn gepensioneerden maar het werk dat ze
leveren is bewonderenswaardig.
Zelf ben ik wel een benaderd door een afdeling
van de Rotary Club. Ik dacht aanvankelijk
dat het ging om de door mij ontworpen website
maar na even doorvragen was het vooral (en
helaas uitsluitend) het fenomeen dat zoveel
bekwame en enthousiaste mensen zonder geldelijk
gewin zoveel werk verzetten dat hen bezighield.
Waarschijnlijk onderzocht men de mogelijkheden
dit verschijnsel commercieel exploiteren.
Gelukkig voor alle weldenkende mensen zullen
de "Rotary Clubs" niet gemakkelijk misbruik
kunnen maken van dit fenomeen omdat hier een andere
dan geldelijk gewin de centrale drijfveer is,
en het meewerken aan commerciële doelstellingen
juist afbreuk doet aan de motivatie voor vrijwilligerswerk.
Eigenlijk vindt ik dat vrijwilligerswerk gewoon
betaald zou moeten worden door de overheid omdat
het zoals het nu gaat een ernstige vorm van werkloosheids-
en werkgelegenheidsvervalsing is. Zonder vrijwilligerswerk
zou het sociale deel van onze samenleving in elkaar
storten. Geen ouderenhulp, kinderopvang, speeltuinen,
buurtvaders/moeders, tafeltje-dek-je, noem maar
op! Daarom zouden veel vrijwilligersbanen echte
banen moeten zijn, in dienst van de overheid,
met een echt arbeidscontract en een echt salaris.
zwaar weer
Omstreeks mei 2003 kwam het bericht dat het met
de financiën van de werf niet goed was gesteld.
De aanvankelijke kostenraming was opgemaakt in
samenwerking met een kenner op dit gebied die
werkzaam bij een museum. Toch was was iets erg
fout gegaan. Er was uitgegaan van een VOC schip
terwijl er in een linieschip ongeveer tweemaal
zoveel (hard)hout gaat zitten. Ook waren er tegenslagen
bij de bouw zelf: eerst een brand in het VOC-magazijn
dat als kantoor dienst deed en later vertragingen
bij de intensieve verbouwingen aan de loods die
het nieuwe onderkomen moest vormen en aanleveringen
van het juiste hout voor de bouw van het schip.
Meer tegenslag volgde: de reeds geplaatste eikenhouten
kiel bleek binnenuit te gaan rotten en moest derhalve
worden vervangen. Het gevolg van die vertraging
is dat de bouw langer gaat duren, wat dan weer
gevolg heeft voor de huur van het haventerrein
en het contract dat nu afloopt lang voordat het
schip klaar is. De grootse tegenvaller in de begroting
is echter het ten gevolg hiervan langer doorlopen
van de dienstverbanden en dus de salarissen van
de diverse leermeesters.
De plannen werden bijgesteld, het bestuur beloofde
beterschap en er werd naarstig op zoek gegaan
naar nieuwe sponsors. De gemeente stelde een deadline
en stelde terecht eisen aan prestaties.
Ook nu bleek de organisatie niet tot actie te
bewegen. Dit was het moment om aan de weg te timmeren
met het project. Geef toe dat er problemen zijn
maar leg het accent op de mogelijkheden. Dan krijg
je aandacht (=bezoekers=inkomsten) en publiciteit
trekt sponsors aan.
Afijn, de gemeente deed even niet moeilijk meer
en de gemeentesubsidie liep toch weer een jaartje
door dus bussiness as usual en iedere
bestuurder die wakker was geschrokken sukkelde
weer in...
Mijn bezwaar geld overigens uitsluitend het dagelijks
en achterliggend bestuur van de organisatie. Alle
lof voor de zeer kundige scheepsbouwers bij 'De
Delft'. Echte werkers, wars van alles dat afleidt
van hun doel: het zo waarheidsgetrouw mogelijk
nabouwen van een linieschip uit de 18e eeuw. Praat
even met deze mensen als je denkt dat je ook wel
wat van historische schepen afweet, en je staat
weer terug op je plaats...
alweer zwaar weer
Ofwel: mijn mening over de aangekondigde gedwongen
ontslagen, 8 van de 15 vaste (=betaalde) stafmedewerkers,
waaronder twee van de in
totaal vier
ervaren
en gespecialiseerde scheepsbouwers, het wél
aanblijven van het
bestuur(?), het opportunisme en de kortzichtigheid
van de Rotterdamse gemeente-bestuurders en in
het bijzonder
hun gebrek aan betrokkenheid met de deelgemeente
Delfshaven.
Dit project is van groot economisch en sociaal
belang. Als museale leerlingwerkplaats leidt het
jongeren met een "grote afstand tot de arbeidsmarkt"
op tot vaklieden die nu en straks hard nodig zijn.
Veel van deze leerlingen zijn tweede generatie
allochtonen die op deze manier ook nog een positief
in aanraking komen met de westerse cultuurhistorie.
Ook is dit hét visitekaartje voor
Rotterdam als Wereldhaven. Mits goed marketingtechnisch
ingezet, zal het een stimulans zijn het voor nationaal
en internationaal toerisme naar Rotterdam / Rotterdam-West.
Een goed ondersteund project met de potentie als
Scheepswerf 'De Delft' zal ongetwijfeld veel bedrijvigheid
en investeerders aantrekken. Dan moet het uiteraard
wel in de opstartfase en gedurende de minder interessante
perioden in haar ontwikkeling door de overheid
worden gedragen.
Hoewel het project zwaar leunt op de vele enthousiaste
en bekwame vrijwilligers is een aantal vaste krachten
als aansturende en verantwoordelijke kern een
bittere noodzaak. Bovendien zijn de meeste vrijwilligers
gepensioneerde vaklieden dus hoewel van goede
wil niet altijd in staat om onder zware omstandigheden
te werken, terwijl dat bij de bouw van zo'n kolossaal
houten schip onvermijdelijk is.
Ook is er erg veel bijkomend werk zoals het maken
van rapportages in verband met met de vele ingewikkelde
regels rond de veiligheids- en milieu-wetgeving
voor scheepswerven, toeristische attracties
en leerling werkplaatsen.
Op de wankele basis van al dan niet gehonoreerde
subsidies en toezeggingen kan een organisatie
als 'De Delft' niet functioneren. Er moeten tenslotte
afspraken kunnen worden gemaakt met toeleveranciers
en medewerkers. Sponsors zijn meer dan welkom
maar ook daarvan mag het project niet afhangen.
Het zou daarentegen uitsluitend afhankelijk moeten
zijn van de vooruitziende blik van onze politieke
bestuurders!
En daar zit 'm nou net het probleem...
Tot op heden is er niet voldoende steun gekomen
van de Coolsingel, ook al heeft volgens mede-vrijwillig(st)er
Netty Smits (geen familie) onze deelgemeente-voorzitter
Harreman zich in de gemeenteraad uitdrukkelijk
voor dit project uitgesproken. Terwijl het gewoon
het beste zou zijn als dit hele project direct
onder het Havenbedrijf Rotterdam zou gaan ressorteren
als onderdeel van het integrale promotie en marketingbudget.
Dit geweldige linieschip in aanbouw kan het paradepaardje
van de Rotterdam en de Rotterdamse Haven worden,
mits juist gepromoot! Niet alleen is het een symbool
van Rotterdamse zeevaart en ondernemingszin maar
ook een blijk van historisch besef waar in deze
onzekere tijd veel behoefte aan is. Het is tevens
een uitstekende aanvulling op andere promotionele
activiteiten zoals het naar het centrum van Rotterdam
halen van imposante cruiseschepen!
Als Amsterdammers er in slagen in Almere (nota
bene) het ene historische schip na het andere
te bouwen en daarmee wereldwijd bekendheid te
verkrijgen, kan het toch niet zo zijn dat het
ons Rotterdammers niet eens lukt om één
historische replica te voltooien!
trouwens... ik heb mijn suggesties inmiddels
gemaild naar Wim
van Sluis
mijn e-mail:
From: Joop Smits
To: w.vansluis@college.rotterdam.nl
Sent: Friday, July 23, 2004 9:45 PM
Subject: Scheepswerf 'De Delft' in zwaar weer
Geachte heer Van Sluis,
Als vriend van Historisch schip 'De Delft'
en inwoner van Delfshaven ben ik zeer begaan
met de herbouw van dit historische zeilschip.
Helaas wordt de bouw al vanaf het begin geplaagd
door onvoorziene tegenslagen. Ook nu staat
het project dusdanig onder druk dat er scheepsbouwers
met jarenlange ervaring in gelijke projecten,
zoals de inmiddels internationaal befaamde
'Batavia', het ontslag moest worden aangezegd.
Nu begrijp ik dat het project in hoge mate
wordt gesubsidieerd door de gemeente Rotterdam.
Gezien de druk vanuit Den Haag om subsidiekosten
te drukken begrijp ik tevens dat de gemeente
Rotterdam met een lastig probleem zit nu er
keuzes moeten worden gemaakt. Dat ik vind
dat deze keuze niet in het nadeel van de Scheepswerf
'De Delft' zou moeten uitvallen zal u niet
verbazen.
Wat ik mij echter al geruime tijd afvraag
is het volgende:
Waarom kan het project niet in haar geheel,
inclusief het maatschappelijk waardevolle
leerling-onderdeel, worden overgenomen door
het HbR en/of de Rotterdam Port Promotion
Council? Als er Europese subsidies te verwerven
zijn dan zal zo'n grote organisatie daar vast
handiger in zijn dan wanneer het handjevol
medewerkers van Scheepswerf 'De Delft' daartoe
pogingen onderneemt!
Dit geweldige linieschip in aanbouw kan het
paradepaardje van de Rotterdam en de Rotterdamse
Haven worden, mits juist gepromoot! Niet alleen
is het een symbool van Rotterdamse zeevaart
en ondernemingszin maar ook een blijk van
historisch besef waar in deze onzekere tijd
veel behoefte aan is. Het is tevens een uitstekende
aanvulling op andere promotionele activiteiten
zoals het naar het centrum van Rotterdam halen
van imposante cruiseschepen!
Als Amsterdammers er in slagen in Almere (notabene)
het ene historische schip na het andere te
bouwen en daarmee wereldwijd bekendheid te
verkrijgen, kan het toch niet zo zijn dat
het ons Rotterdammers niet eens lukt één
historische replica te voltooien! En kijk
zelf eens op de werf (of www.dedelft.nl) hoever
men al gevorderd is met slechts een handjevol
betaalde krachten.
Bij de plaatsing van de achtersteven, al weer
enige tijd geleden, kreeg ik de indruk dat
u een man bent met de Rotterdamse Opgerolde
Mouwen, die het project een warm hart toedraagt.
Leefbaar Rotterdam kreeg destijds veel stemmen
(ook de mijne) vanwege haar visie en onconformistische
plan van aanpak. Ook typisch Rotterdams. Onder
goed bestuur en met visie moet dit project
'De Delft' moeiteloos en met aanvaardbare
financiële middelen gerealiseerd kunnen
worden, lijkt mij.
Ter meerdere glorie van Rotterdam en het Havenbedrijf!
Denkt u ook niet?
Met vriendelijke groet,
Joop Smits
De reactie kunt u in dit officiële antwoord
lezen:
PDF Document U hebt Acrobat
Reader nodig om PDF bestanden te kunnen
openen
Helaas dus weer niet de daadkracht die Leefbaar
Rotterdam zo hoog in het vaandel beweert te hebben...
Dat het project "De Delft" voor onze
"Rotterdamsche vroede Vaderen" niet
meer is dan een politiek speelballetje hoeft verder
geen uitleg van mijn kant. De door wethouder Sluis
genoemde "broodnodige spirit" blijkt
op de Coolsingel, samen met de door mij aangehaalde
"Rotterdamse opgerolde mouwen mentaliteit",
niet bepaald aanwezig te zijn...
De genoemde Europese subsidie bleek trouwens een
wassen neus, wat de kosten/baten situatie alleen
maar verergerde! De pontons waar het antwoord
van rept werden kostenloos geleverd door het Havenbedrijf
via connecties van onze eigen tuigmeester
Jan van Gammeren en dus niet door, of
op inspraak van, de gemeente Rotterdam, grootaandeelhouder
van het Havenbedrijf of niet.
Overigens is het Havenbedrijf benaderd inzake
overname dus niet alle hoop is verloren. Hoe eerder
dit project verlost is van deze politieke wisselvalligheid
en bestuurlijke visieloosheid hoe beter.
Zondag 29 Augustus - Er zit toch een patroon
in: Het Havenbedrijf heeft de interesse in overname
van het project De Delft nog niet kunnen tonen
of de volgende tegenslag dient zich alweer aan!
De gemeente Rotterdam, als enig aandeelhouder
van het Havenbedrijf, stond garant voor een bedrag
van 25 miljoen euro aan het noodlijdende RDM-technology.
Dat bedrag is de afgelopen jaren opgelopen tot
100 miljoen. De schuldeisers van het failliet
verklaarde RDM doen nu een claim op de gemeente
Rotterdam.
Directeur Scholten van het Havenbedrijf moest
het veld ruimen vanwege het "op eigen houtje"
afgeven van deze bankgaranties. De Raad van Commissarissen
zeggen hier niets van geweten te hebben. Ze hebben
een onderzoek gelast. Daarnaast overweegt de PvdA
om in een latere fase een gemeentelijke enquette
naar de RDM-affaire te houden.
Met deze politieke rel is het omarmen van een
nieuwe kostenpost als Scheepswerf 'De Delft' op
korte termijn niet erg waarschijnlijk...
Zondag 26 december 2004
Scheepswerf 'De Delft' heeft zich destijds in
overleg met de gemeente gevestigd aan de Schiehaven
vanwege de goede bereikbaarheid en de ruime gratis
parkeermogelijkheid. In oud-Delfshaven zou dat
problemen gaan geven. Na het verbouwen van de
Schiehaven met alle overlast is nu besloten overal
betaald parkeren door te voeren. De werf kreeg
zegge en schrijve 1 (één!) parkeervergunnig.
Dus alle bezoekers, ook de medewerkers en de vele
vrijwilligers die vaak van ver moeten komen moeten
(duur)betaald gaan parkeren. Tijdens evenementen
op het plein naast de werf wordt de hoofd-toegang
naar de werf afgesloten voor verkeer.
Nee, Rotterdam draagt dit Delfshavense project
geen warm hart toe...
In Memoriam
Dinsdag 22 maart 2005 ontving ik het tragische
bericht dat Netty Smits, op deze pagina eerder genoemd,
onverwachts op zondag 20 maart is overleden. Ze
was inmiddels twee weken met griep thuis en is gestorven
aan een hartstilstand. Op de foto: vrijwilligers
Fred en Netty in de winkel op de scheepswerf.
Netty was een vrijwilligster van het eerste uur
en een markante
en energieke persoonlijkheid. Als
het maar even kon was ze aanwezig bij evenementen
en stands om De Delft te promoten.
Ze maakte ook deel uit van het scheepskoor.
Ze kende mede door haar buurtwerk voor de Grote
Visserijstraat, waar zij woonde, veel bestuursleden
bij zowel de deelgemeente als op de Coolsingel.
Als ze iets tot haar zaak had gemaakt liet ze dat
niet meer los. Ze was daarbij een gedreven socialiste
(nog een echte) en stak haar mening niet onder stoelen
of banken.
Netty heeft bij testament laten vastleggen dat haar
stoffelijk overschot zou worden nagelaten aan de
wetenschap. Dat houdt wel in dat er geen begrafenis/crematie
is waar men afscheid kan nemen. De officiële
herdenkingsdienst werd daarom gehouden op de werf,
met familie, vrienden en veel mede-vrijwilligers.
De plechtigheid was zowel ingetogen als indrukwekkend.
Sprekers waren haar broer, Henk Bras namens De Delft,
Ton Harremans namens de deelgemeente en een persoonlijke
vriendin, Jeanette Trompert, waarmee ze onder andere
in het buurtwerk actief was.
Als Delfshavense heeft Netty mij voor deze website
aan veel informatie geholpen. Ik mocht haar graag.
Ik zal je missen, Netty, en velen met mij...
Dinsdag 18 juli 2006
De werf heeft sinds enige tijd een nieuwe algemeen directeur, op interim basis: Gerard Verberne. Een man met visie en de gedrevenheid en vooral de daadkracht die ik in de organisatie miste. Ondanks de nog steeds niet florissante finaciële situatie was hij zelfs zo eigenwijs om weer een nieuw personeelslid aan te nemen. Mij!
Drie dagen per week mag ik het komende half jaar de promotie- en marketingzaken op me nemen waarvan ik steeds te kennen gaf dat ze slecht geregeld waren. Put your money where your mouth is?
2009
Door de jaren heen verandert er weinig aan de status van 'De Delft'. Locale media zoals RTV-Rijnmond en het blad Echo tonen zich regelmatig geïnteresseerd in het project. De landelijke media weten ons echter niet te vinden en geld om daar zelf veel aan te doen is er niet.
De bouw van het schip gaat gestaag door maar wel in een tergend traag tempo. Dat blijkt nadelig voor de beeldvorming over het project. Alleen de directeuren volgen elkaar in ras tempo op.
Meerdere vrijwilligers zijn overleden. Niet ieder van hen kende ik persoonlijk, sommigen wel: Giel Groen (2008), Willem Lansink (2008), Don Zerp, door een tragisch ongeval op de werf (2008), Evert van de Pluym (2009) en Henk Bras (2010). Henk was enige tijd directeur bij de stichting. Van sommigen weet je dat, vanwege hun chronische slecht gezondheid, de mogelijkheid van overlijden bestaat. Toch is het altijd weer een schok wanneer hat ook werkelijk gebeurt.
Er is een andere invulling gegeven aan de functie als leerwerkbedrijf: we hebben een samenwerkingsverband met het RoBedrijf. Voor hen leiden wij de leerlingen op terwijl zij als tegenprestatie de leermeesters betalen. Het blijft moeite kosten om met zo weinig sponsors zonder kunstgrepen het hoofd boven water te houden.
Per juli 2010 is er een nieuwe website voor De Delft online gegaan. Mijn communicatie-collega Jaron heeft de technisch geavanceerde site ontworpen, met een cms-systeem. Daardoor gaan vrijwilligers, op de onderdelen van hun expertise, hun eigen bijdrage kunnen leveren om de inhoud op een organische manier actueel te houden. Althans, dat is het streven. Enerzijds vind ik het na 9 jaar met een stille trom opheffen van "mijn" website jammer omdat het toch om een passie gaat, anderszijds bespaart het me een hoop werk en kopzorgen. Al had ik een bedankje van de stichting voor mijn jarenlange vlijt en toewijding wel op z'n plaats gevonden.
Deze webstie over historisch Delshaven was overigens een doorlink van de website die ik voor De Delft bouwde en onderhield. Het ontwerp van deze site is rechtstreeks afgeleid van mijn ontwerp voor www.dedelft.nl, waarvan hieronder een kiekje van het scherm. Nostalgie....
NB - Ik heb deze oude website inmiddels hier geüpload. Interactieve onderdelen werkten meer...
December 2010
Al weer vierenhalf jaar werkzaam bij Stichtig historisch schip "De Delft". Directeuren zijn gekomen en gegaan. Nummer 9 heeft zich inmiddels aangediend. De doelstelling van de stichting is de reconstructie van het linieschip DELFT, gefinancierd door sponsors en subsiediegevers, gebaseerd op een breed draagvlak in de samenleving. Van het realiseren van dat laatste maak ik een onderdeel uit. Het interessant maken van het bezoekerscentrum van de werf voor jong en oud door middel van de inrichting met informatiepanelen, exposities en interactieve presentaties tot het ontwerpen en realiseren van informatie- en reclame materiaal. Dat alles uiteraard met een zeer beperkt budget.
Inmiddels is de bouw van het schip voor minimaal een jaar opgeschort, en misschien langer. Dat geldt ook voor alle ontwikkelingen aan het bezoekerscentrum en het bedenken en vervaardigen van promotiemateriaal, zoals advertenties, folders en ons 4-maandelijkse Scheepsjournaal om de donateurs en de sponsors betrokken te houden.
Voor de stichting is dat aanleiding om mijn functie na februari 2011 "om financieel-economische redenenen" zoals dat heet, te laten vervallen. Het leerwerk onderdeel, oorspronkelijk bedoeld als de sociaal-maatschappelijke verantwoording voor het project, wordt verder uitgebreid en staat inmiddels volledig los van de bouw van het schip. Zelfs de intentie om dit schip te bouwen lijkt verdwenen. Daarmee is het volgende, althans voor mij, pijnlijk duidelijk geworden: de droom is voorbij, dit schip komt er niet.
Een ambitieus project als de historische reconstructie van een stoer 18e-eeuws linischip, de machtigste van de vierkant-getuigde houten zeilschepen ooit gebouwd,
vereist een organisatie met een minstens zo stoer bestuur, met een duidelijk uitgedragen passie, met durf en visie op de bouw en de exploitatie mogelijkheden.
Lang heb ik de hoop gehad dat zo een bestuur er ooit zou komen...
Naschrift - maart 2011
Mijn werk bij 'De Delft' is voorbij. De laatste actieve weken op de werf heb ik tussen de bedrijven door vooral besteed aan onderzoek om de bouwmeester van informatie te voorzien. Er is bitter weinig exacte kennis en informatie voorhanden over de bouw van een 18e-eeuws linieschip van 50 stukken. Omdat dit scheepstype een erg ingewikkelde constructie blijkt te hebben is daar nog een hele weg te gaan. Ook lijkt er regionaal, en zelfs landelijk, weinig (financieel) draagvlak te zijn voor deze ambitieuze scheepsreconstructie.
Moet het dan kleiner? Nee, ik denk dat het groter moet! Een iets groter schip voor een veel grotere doelgroep.
Het enige linieschip dat regelmatig als iconisch wordt aangeduid is het "74-gun ship" : iets breder en een paar meter langer dan de Delft om die (ca.) 24 extra kanons (voetnoot) te kunnen voeren. Waarom? Een schip van 50 stukken werd door de Engelse Admiraliteit na 1755 decennia lang nauwelijks meer gebouwd. Men vond het het te licht bewapend om te kunnen deelnemen in de gevechtslinie. Een glorieuze staat van dienst heeft de Delft ook al niet, het is hoogstens "interessant gezonken", wat heeft geleid tot een geïdentificeerd scheepswrak. Daarom is die populaire 74-stukken versie van het "napoleontische" linieschip marketing-technisch veel beter te "verkopen". Zo'n schip duikt regelmatig op in nieuwe computer-battlegames. Het spreekt blijkbaar tot de verbeelding. Maar dan moet het niet langer een "Rotterdams" project zijn. Dan wordt het een Europees project, want alle westerse zeemachten beschikten ooit over dit succesvolle vaartuig en nergens is er nog een in het echt te bewonderen. Bovendien zijn er van die uitvoering wel meerdere Nederlandse, Engelse en Franse scheepsmodellen en bouwplannen. Als dat gebeurt komt er een écht zeilend schip en geen vleugellam veredeld partycentrum, wat de laatste jaren als het hoogst haalbare werd aangemerkt. Dat schip móet trouwens wel kunnen varen, want de medesponsorende landen zullen het resultaat van hun bijdragen uiteraard geregeld in eigen havens willen zien, ruiken en aanraken.
Om er toch nog een Rotterdams tintje aan te geven: tekeningen van Van Zwijdregt voor 74-ers zijn er. Nog steeds kan de originele schets van Johannes Keerbergen voor het uitbundige lofwerk van de Delft worden gebruikt als eerbetoon aan dat na een dappere strijd vergane schip, waarvan het wrak leidde tot de huidige reconstructie. Een pakkende Rotterdamse naam voor het schip weet ik ook al: de Erasmus.
Mijn laatste artist impression van "ons" trotse linieschip onder zeil op de Rotterdamse Maas
(of de Londense Thames via een muis-over).
....en voor de romantici onder ons een nostalgisch zeilmuziekje uit de jaren '70...
En wie weet, als dat financiëel gezond op de rails staat kunnen we het enige echte Hollandse schip gaan bouwen, zo'n "oncostelyck" handelsschip waar we de Gouden Eeuw aan te danken hadden: een fluitschip!
Naschrift II - In december 2018 is voor dit project het faillissement aangevraagd en geaccepteerd. Ook de laatste vaste krachten is ontslag aangezegd en het pand wordt ontruimd en gesloopt om plaats te maken voor woningbouw. Falend management en een onbetrouwbare Rotterdamse overheid hebben na 20 jaar een eind gemaakt aan wat een historische Rotterdamse scheepsreconstructie had kunnen worden.
In juli 2019 werd de inboedel geveild. Persoonlijk beschouw ik dit einde als een blamage voor Rotterdam en haar bestuur. Als je jezelf decennialang als wereldhavenstad op het schild hijst en dan zo'n prestigieus Rotterdams scheepvaartproject laat verslonzen, sta je met je bestuurlijke kwaliteiten behoorlijk voor schut.
voetnoot:
Zonder enige scheepsbouwervaring van mijn kant denk ik: hoe moeilijk kan dat zijn? In het langsplan komt het neer op max. 7 á 8 poorten per zijde, Tussen 2 spanten van oprichting (gesteld dat je daar niet in wilt zagen) passen 2 geschutspoorten naast elkaar, verspringend per dek. Dat betekent 1 extra spant van oprichting met de 5 aanliggende vulspanten in het voorschip en het dubbele in het achterschip.