De Schiedamseweg dateert van 1909. Deze weg werd de
nieuwe doorgaande verbinding tussen het hart van Rotterdam
en Schiedam, ter vervanging van de route over de dijk
langs de Delfshavense Schie. De huizen werden gebouwd
in een oudhollandse stijl die doet denken aan de 17e
eeuwse patriciërshuizen met veel, al dan niet valse,
trapgevels en torentjes. Ook de herhaling van de witte
banden en sierstenen in de gevels zijn kenmerkend voor
deze bouwstijl. Op de Nieuwe Binnenweg is nog dezelfde
bouwstijl terug te vinden.
Op de foto hieronder: de noordkant van de Schiedamseweg
in een middagzonnetje in het voorjaar van 2004. Uhh...
de noordkant van een straat ligt toch 'op het zuiden'?
Juni 2005. Het begin van de Schiedamseweg bij de voormalige
sluis. Loopt u even mee?
Boven: de kruising met de Watergeusstraat. Aan de andere zijde van de Schiedamseweg, tegenover de Schans, is het Prinses
Theater. Op de foto hieronder gaat de naam schuil achter
de bomen. Dit oude theater heeft, na jaren alleen in
gebruikt te zijn geweest door Jehova's Getuigen, weer
een brede sociale functie in deze stadswijk.
Het programma van het Prinses Theater kunt u vinden
op haar eigen 
website
Op de drie foto's hieronder zien we links de Spanjaardstraat.
Tot de jaren '60 bevond zich hier de markt die nu op
het Visserijplein wordt gehouden. In het afgelopen decennium
is in de Spanjaardstraat erg veel nieuwbouw gepleegd.
Het staatbeeld is er helaas niet op vooruitgegaan in
mijn mening.
Na deze kruising zijn de panden aan de noordzijde van
de Schiedamseweg in 1943 bij de bombadementen door de
geallieerden volledig verwoest. De zuidzijde is redelijk
intact gebleven tot aan de Schippersstraat. De foto's
van dit historische gedeelte van deze bekende Delfshavense
straat tonen de grandeur van 1910.
De foto hieronder geeft een doorkijk naar de Rosier
Faassen straat. Op de hoek met die straat van het huizenblok
waar we tegenaan kijken zit de winkel waar ooit Miep
Brons haar winkelketen is begonnen. Op het mement van
fotograferen was het erg rustig op straat maar deze
doorgaande route kan erg hectisch zijn, vooral als de
Lageerfbrug open heeft gstaan.
Ook na de kruising met de Spanjaardstraat bepalen de
panden uit het begin van de twintigste eeuw het straatbeeld
aan deze kant van de Schiedamseweg. Deze panden waren
natuurlijk niet voor de eeuwigheid gebouwd, maar er
is ook van overheidswege weinig aan gedaan om ze in
goede staat te houden.
Dus staat een aantal panden na decennia van verwaarlozing
op de nominatie om te worden afgebroken waarmee waarschijnlijk
opnieuw een karakteristiek stukje van Delfshaven teloor
gaat.
Tot de jaren tachtig was de Schiedamdeweg een wiklelstraat
die vanuit de hele regio werd bezocht vanwege de bijzondere
luxe winkels en het gevariëerde aanbod. Tijdens
de aanleg van de metrolijn onder de Schiedamseweg zijn
veel winkels vanwege de slechte bereikbaarheid failliet
gegaan of uit voorzorg vertrokken. Helaas is dit soort
winkels niet meer teruggekomen. Ook het groeiend aantal
minderheden in Delfshaven, met weinig geld te besteden,
was hier debet aan. Zelfs Albert Hein lukte het niet
om in deze wijk een acceptabele omzet te halen en vertrok
na een paar jaar. Tegenwoordig wordt het winkelbeeld
bepaald door veelal armoedig ogende Turkse en Marokkaanse
toko's en belwinkels.
Wat zal het worden: stadsvernieuwing of stadsvernieling
in deze historische straat? Laten we afwachten of wat
ervoor terug komt niet zo vloekt met de oorspronkelijke
architectuur als op veel plaatsen in Delfshaven.
31 augustus 2005... Opnieuw kaalslag in Delfshaven's
erfgoed. Een eeuw waardevolle historie verkwanseld aan
projectontwikkelaars en met de grond gelijk gemaakt
om plaats te maken voor lucratieve nieuwbouw.
Ja ja. 'Rotterdam durft!' is de leus op de Coolsingel Zijn dit de normen en
waarden van ons stadsbestuur?
In 2008 kwamen de panden gereed die het gapende gat in het erfgoed vullen met wat ik maar zal omschrijven als "functionele grootgruttersarchitectuur". Nou ja, we hebben er weer een buurtsuper bij...
De Schiedamseweg heeft zelfs een (soort van) website:
www.allesinrotterdam.nl/schiedamseweg/
Hierboven was de Schiedamseweg nog gloednieuw. Hieronder
niet meer: de foto werd gemaakt op 31 maart 1943 na
het bombardement om 14:45 uur aan de westkant. De Schiedamseweg
staat aan beide zijden in brand en huizen storten in.
Op de voorgrond het Marconiplein met inderhaast geredde
huisraad.
Dit bombardement door Amerikaanse bommenwerpers, dat
uiteraard voor de havens was bedoeld en niet voor deze
dichtbevolkte woonwijk, heeft grote delen van Bospolder
en vooral Tussendijken volledig in de as gelegd. Deze
"collateral damage" in Delfshaven kreeg
aanvankelijk weinig erkenning, ook omdat het niet zo
opviel naast de gevolgen van de Duitse bommen
in
het centrum van Rotterdam. Pas in 1993 is er een
monument opgericht om dit te gedenken, na grote inzet
van de Werkgroep "Vergeten Bombardement".
Van de heer F. Heusdens uit Schiedam ontving ik, via
zijn zoon, de volgende reactie op deze 2 oude foto's.
Geachte heer Smits.
Uw fotoserie van de Schiedamseweg in Rotterdam West
kan ik hogelijk waarderen. Echter er zit bij de
2 laatste foto's een haar in de boter. N.m.l. "De
gloednieuwe Schiedamsche weg" uit 1920. Deze
foto is in spiegelbeeld afgedrukt. De fietser op
de achtergrond rijdt aan de linkerzijde van de weg
ons tegemoet. Evenals de paardenwagen gaat op de
foto rechtsaf op het linkerdeel van de weg. De tramlijnpalen
illustreren, dat deze weg evenals nu van beide kanten
berijdbaar was. De tweede foto toont volgens u de
Schiedamsche weg na het bombardement van 31-3-1943.
Echter dit moet de Mathenesserweg zijn, gezien links
het cafe restaurant "De Hoge bomen" waarvan
de naam nog gedeeltelijk leesbaar is met de letters
MEN. Destijds had de Mathenesserweg rechts gezien
een bebouwing van 4 etagewoningen. De Schiedamsche
weg had er minder aan deze kant. Bovendien werd
het bombardement uitgevoerd door de Amerikaanse
luchtmacht en niet door de Engelse. Tevens kan men
beter spreken van het "Verdonkeremaande bombardement"
i.p.v. het "Vergeten bombardement" want
het was voor deze Amerikanen een schande dat dit
gebeurd is. Maar ja, van je vrienden niets dan goeds.
Hopende u hiermede van diens geweest te zijn en
met de meeste hoogachting.
F. Heusdens. |
Wat de foto uit 1920 betreft denk ik dat meneer Heusdens
geen gelijk heeft: Als de foto zou zijn gespiegeld zou
de naam/tekst op het cafe niet meer met een hoofdletter
beginnen maar eindigen. De volgende twee zijstraten rechts,
de Watergeusstraat en Schansstraat, hebben geen tegenhangers
aan de overkant.
Dat van die fietser en paardenwagen heeft hij echter wel
scherp gezien! Gepensioneerd politieagent?
En het waren inderdaad Amerikaanse bommenwerpers, dus
dat heb ik veranderd.
NB: Over de reden van het Amerikaanse bombardement op de verkeerde plaats zijn theorieën. De (jonge) Amerikaanse bemanningen hadden, in tegenstelling tot de meer ervaren Engelsen, weinig kennis van de topografie van Europa. Verder mocht een Amerikaanse bemanning na 25 missies weer naar huis. Wanneer een vliegtuig met de bommen nog in het ruim terugkeerde telde die missie niet mee. Dus het was belangrijk om de bommen boven vijandelijk gebied af te werpen
Per email reageerde ook de heer Paul Hermans op de foto (datum 1-3-2007 14:55 ) De foto is overigens te vinden in het gemeentearchief van Rotterdam en dateert volgens de beschrijving uit 1910.
Beste meneer Smits,
Allereerst mijn complimenten voor uw geweldige website over Delfshaven!
Ik wil even reageren op de reactie van de heer Heusdens op de pagina ‘Erfgoed – Schiedamseweg’.
De heer Heusdens zegt over één van de twee oude zwart-wit foto’s dat deze in spiegelbeeld is genomen en hij leidt dat af uit het feit dat de fietser en de paardenwagen aan de linkerkant van de weg rijden. Allereerst moet ik u gelijk geven: ik woon recht tegenover het huizenblok dat op deze foto staat en ik kan u verzekeren dat de foto NIET in spiegelbeeld is afgedrukt, het huizenblok ziet er in het echt precies zo uit als op de foto. (Overigens zit op de hoek waar op de oude foto een café zit, nu nog steeds een café!). Maar de voornaamste reden dat ik u deze e-mail stuur, is eigenlijk het links rijden van de fietser en paardenwagen.
Weet u zeker dat de foto uit 1920 is? Of zou het ook ‘circa’ 1920 kunnen zijn?
Het rechts rijden is in Rotterdam namelijk pas vanaf 7 mei 1917 ingevoerd! Voorheen werd in Rotterdam zowel links als rechts gereden. Het rechts rijden werd vanaf 1917 ingevoerd om een einde te maken aan de chaos op drukke wegen en bruggen e.d. Het is dus goed mogelijk dat toen de bewuste foto werd genomen, het (nog) niet verplicht was om op de Schiedamseweg rechts te rijden. Of misschien waren de fietser en de wagenmenner niet op de hoogte van de nieuwste verkeersregels. Of misschien dachten zij dat links rijden wel mocht of kon, omdat de Schiedamseweg niet druk was. (Vandaag de dag doen veel fietsers dat trouwens nog steeds.)
Tot slot nog een leuk krantenartikel over de invoering van het rechts houden uit Dagblad de Rotterdammer:
“Eindelijk, eindelijk ... En toch nog onverwachts. Het onwaarschijnlijke is gebeurd, het stumperige wordt afgeleerd, het provinciale te niet gedaan, het eigenwijze de kop ingedrukt. Amsterdam zal niet meer smalend en geringschattend op de eerste handelsstad kunnen afgeven. Den Haag niet met dédain kunnen neerzien op die bootwerkers-stad waarin men niet weet wat rechts of links is. Want men is begonnen in Rotterdam de mensen te leren rechtshouden: er zijn verkeersagenten aangesteld.
Gij, lezer, die dat misschien heel gewoon vindt, die wijst op Londen, Parijs, New York, Amsterdam, zelfs Den Haag waar de witte stok al over- en overbekend is, gij hebt geen flauw besef wat dat betekent voor Rotterdam, voor de stad van de vrije straat en het vrije trottoir.
Kent gij de legende niet van de beroemde, of wilt ge beruchte advocaat, die bij de eerste verordening, jaren her, om rechts te houden op de smalle zijpaden der Maasbrug, opzettelijk links liep en zich liet verbaliseren? En dat proces helaas won, waarmee de zege van de vrije straat, oftewel de janboel in het verkeer, verzekerd was? Kent gij dan niet de rasechte Rotterdammers, inderdaad van het bootwerkers-genre, die u liever van de kleine steentjes lopen, dan één stap opzij te gaan? Kent gij dan niet de stoïcijnse slepers, die doodnuchter een paar honderd meter voor de tram blijven voortsukkelen en dan eens omkijken of zij uitwijken zullen? Die bij voorkeur de rijwielpaden opzoeken en de wielrijders noodzaken opzij te gaan?
Al die dingen gebeuren immers alleen maar in onze "goede stad" Rotterdam .... En waarachtig, daar is me aan dat alles ineens een eind gekomen. Geen Termijnen waren gesteld, geen data genoemd. De dag tevoren een kort berichtje in de kranten, een schetstekeningetje en de 7e Mei stond warempel op een piedestal een agent, iets verder een agent te paard in een kring van borden, en wees de onthutste overrompelde slepers, koetsiers, wielrijders, dienstmannen, bakkers, slagers, telegrambestellers met een majestueus gebaar de weg die ze nemen moesten. En het lukte, ja het lukte. Sommigen schudden wel protesterend de dwarse kop, anderen probeerden toch door te stappen, maar dan was onmiddellijk de agent-te-paard erbij en deed ze, al waren ze er bijna door, de route terug nemen en onverbiddelijk rechtshouden. En het publiek kwam en stond in stomme bewondering het succes aan te staren, Zag telkens weer de arm van de agent met de coquette witte handschoen wijzen, hoorde nu en dan het waarschuwend fluitsignaal, had pleizier als een onwillige teruggezonden werd. En onvermoeid ging het onderwijs aan de passanten door. Streng maar welwillend. Zelfs uitleg werd gegeven om de mensen het nut en de veiligheid duidelijk te maken. Toen het die eerste dag goed gegaan was heeft men ook op de Willemsbrug getracht de fatale geest van de recalcitrante advocaat te bestrijden. En ook daar had nu de gebiedende witte, wijzende hand succes.
De oprichting van de Handelshogeschool is een groots moment geweest; de bouw van 't Stadhuis een fiere beweging, de nieuwe Waalhaven een bewijs van enorme kracht. Maar het leren rechtshouden van Rotterdam is een overwinning, die men evenzeer historische waarde moet toekennen. 7 Mei 1917 was de dag.”
Met vriendelijke groet,
Paul Hermans
|
De discussie gaat onverdroten verder!
Op 23 januari 2008 ontving ik van journalist Aad van der Struijs het volgende per e-mail:
| De oorspronkelijke benaming van de foto als Schiedamseweg is JUIST! Café De Hooge Boomen zat op de hoek Schiedamseweg (rechts) en Mathenesserweg (niet zichtbaar links). Op deze foto kijkt men recht de Mathenesserweg in. Het huizenblok links is nog steeds aanwezig. 'De Hooge Boomen' zie je rechts; de weg die rechts (niet zichtbaar) is, is de Schiedamseweg. Bovenstaande foto is ook rond hetzelfde tijdstip genomen als 'jouw' foto; 't was toen 14.50 uur. 'De Hooge Boomen' staat nog niet in brand, maar dat zal niet lang meer duren. De klok midden op het Marconiplein staat stil om 1 uur; op die stand stond-ie al vanaf juni 1940. De stadsklokken 'liepen' in de oorlog niet! |
|
terug naar het erfgoed-overzicht